Ocena oraz poprawa bazy pożytkowej pszczół

Obfitość bazy pożytkowej, obok pogody, ma główny wpływ na wydajność pasieki. Dlatego też planując założenie pasieki, a zwłaszcza pasieki stacjonarnej, warto bliżej przyjrzeć się okolicy w której planujemy usytuować ule. Przy ocenie bazy pożytkowej zwracamy głównie uwagę na ilość danej rośliny, wydajność miodową i pyłkową, termin kwitnienia oraz odległość od pasieki. Przyjmuje się, że produktywna długość lotu pszczół to 1,5 km do 2 km, przy czym najintensywniej pszczoły oblatują rośliny w odległości  do 0,5 km od pasieki.

Stopień wykorzystania pożytku w zależności od odległości od pasieki.

Jeśli baza pożytkowa jest niewystarczająca lub występuje okresowy brak pożytku wówczas rodziny pszczele słabo się rozwijają, cierpią głód, zapadają na choroby, a w ekstremalnych sytuacjach nawet giną. W takim przypadku należy zrezygnować z usytuowania pasieki w takim miejscu lub założyć pasiekę wędrowną.

Okres bezpożytkowy na terenie polski zazwyczaj wypada na okres po przekwitnięciu lipy, jednakże można temu zapobiec poprzez siew odpowiednich roślin w odpowiednim czasie - przykładem takiej rośliny może być facelia błękitna. Odpowiednie sterowanie terminem zasiewu pozwala uzyskać kwitnienie roślin w odpowiednim czasie.

Pora kwitnienia facelii błękitnej w zależności od daty wysiewu.

Na zasobność pastwiska pszczelego możemy mieć pewien wpływ przez odpowiedni dobór roślin, najbardziej przydatne będą byliny, które nie wymagają wielu zabiegów i nakładów np.: śnieżyczka przebiśnieg – pierwszy zwiastun wiosny, szałwia, trędownik bulwiasty, lubczyk ogrodowy, wierzbówka kiprzyca, serdecznik pospolity, krwawnica pospolita, ślazówka turyngska, różnik przerośnięty, mikołajek płaskolistny, różne gatunki mięty, przegorzan węgierski i pospolity. Z szerokiej oferty dostępnych gatunków należy wybrać te, którym będą odpowiadać warunki glebowe i wilgotnościowe w miejscu założenia ogródka pszczelarskiego.

Każdy pszczelarz urządzając pasieczysko powinien zadbać o roślinność wokół pasieki, która nie tylko dostarczy pyłek i nektar, ale także będzie tworzyć ogrodzenie wokół pasieczyska i osłoni je przed wiatrem. Warto skupić się tu na roślinach kwitnących wczesną wiosną, takich jak: dereń jadalny czy wierzba iwa. W tym okresie w wyniku niesprzyjających warunków pogodowych pszczoły nie wykonują dalekich lotów. Bliskie sąsiedztwo tych roślin dostarczających w tym okresie świeżego nektaru i pyłku niezwykle mocno stymuluje rodzinę do rozwoju.

Należy także podejmować działania mające na celu poprawę bazy pożytkowej poza pasieczyskiem poprzez rozmowy z sąsiadami i zachęcanie ich do nasadzania roślin miododajnych (np.: planując przydomowy ogródek obsadźmy go roślinami miododajnymi zamiast iglakami lub podsiew koniczyny białej w trawniku). W ogrodach warzywnych siejmy mieszanki wielogatunkowe typu: gryka, facelia, łubin żółty ,seradela, gorczyca biała, słonecznik - które poza dostarczeniem pszczołom nektaru i pyłku mogą być wykorzystane jako nawozy zielone przy uprawie warzyw. Tworzenie ogródków pszczelich, łąk kwietnych czy też obsadzenie nieużytków i brzegów pól drzewami i krzewami jest jednym z wielu sposobów na poprawienie bazy pożytkowej. Współpraca z okolicznymi rolnikami i rozmowy na temat znaczenia pszczół w rolnictwie, uświadamianie ich o istnieniu zależności między ilością pszczół w okolicy, a uzyskanymi plonami rolnymi, podkreślanie korzyści z wysiewu poplonów lub wprowadzenia płodozmianu z gryką czy rzepakiem, procentuje wymiernym zyskiem rolnika i pszczelarza.

Pszczelarz powinien upowszechniać takie działania i nakłaniać do tego innych, tworząc tym samym modę na działania wspierające pszczoły.

Pełna treść artykułu będzie umieszczona w marcowym wydaniu „Lubelskich aktualności rolniczych”. Znajdziemy tam również roślin odznaczające się wysoką wartością pszczelarską wraz w wydajnością miodową i terminem kwitnienia.