Miód to jeden z najcenniejszych produktów pochodzenia zwierzęcego. Jego wartości zdrowotne i odżywcze są znane i cenione od setek, a nawet tysięcy lat. Przydatność lecznicza miodów, czas - po jakim krystalizują - i smak w dużej mierze są zależne od tego, z jakich kwiatów pochodzą. Mogą być aromatyczne, ale też łagodne.
Obecnie płynne złoto - jak często zwykło się nazywać miód - znajduje zastosowanie nie tylko jako produkt spożywczy czy stosowany w medycynie naturalnej, ale także dodatek do preparatów kosmetycznych.
Zagłębiając się we właściwości lecznicze miodu - pochodzącego z różnych kwiatów - należy wspomnieć o działaniu antybakteryjnym, wspomaganiu pracy serca, redukcji zmęczenia. To najstarsze słodziwo na świecie - dzięki dużej zawartości szybko przyswajalnych cukrów prostych - bardzo dobrze odżywia mózg, 100g miodu to wartość energetyczna rzędu 340 (kcal). Należy jednak pamiętać, aby zachować wartość tego zdrowego zamiennika cukru. Musimy więc zadbać o odpowiednie warunki jego przechowywania. Nie może być narażony na bezpośrednie promieniowanie słońca, zbyt wysoką temperaturę przechowywania (najlepiej 8-20 stopni Celsjusza), dużą wilgotność. Nieszczelne lub niespełniające wymagań higienicznych opakowanie niszczy produkt - z ogromną starannością i poświęceniem wytwarzany przez pszczoły. Warto nadmienić, że w ciągu swojego, w większości przypadków, króciutkiego życia jedna pszczoła przyniesie do ula zaledwie jedną płaską łyżeczkę miodu.
Spożywając miód, dostarczamy do organizmu wiele cennych składników odżywczych. Są to, między innymi: kwasy organiczne, aminokwasy, minerały, witaminy: K, A, C i z grupy B, związki fenolowe, enzymy. Ich zawartość zależy od rodzaju tego produktu pszczelego.
Miodów nie wolno podgrzewać powyżej 42 stopni Celsjusza, gdyż tracą swoją wartość i stają się zwykłym słodziwem.
Istnieje kilka kryteriów podziału miodu:
- W zależności od surowca, z jakiego pszczoły go zrobiły:
- nektarowy (kwiatowy)
- nektarowo-spadziowy
- spadziowy
- W zależności od barwy:
- jasne (prawie białe) - pierwsze wiosenne
- jasnożółte, jasnozielone, złote - letnie
- brunatne (niemal czarne) - jesienne.
Podsumowując, im bliżej opadów śniegu, tym miód ciemniejszy i większa jego wartość antybiotyczna (wyjątek stanowi miód nawłociowy, ponieważ nawłoć nie jest naszą rodzimą rośliną).
- W zależności od konsystencji:
- płynny - patoka,
- stały - krupiec,
- kremowany (utarty) - poddany intensywnemu, mechanicznemu mieszaniu w czasie, gdy rozpoczął proces krystalizacji,
- sekcyjny - miód w plastrach.
- W zależności od kwiatów, z jakich pszczoły zbierały nektar – miody odmianowe:
- miód rzepakowy
nektarowy - wiosenny, wspomaga w leczeniu chorób serca, układu krążenia, nadciśnienia tętniczego, chorób wątroby, dróg żółciowych.
Jest stosowany w przypadku wyczerpania psychicznego i fizycznego, ponieważ posiada zdolność podwyższania odporności. Miód ten w stanie ciekłym ma barwę słomkową, po skrystalizowaniu jaśnieje i przyjmuje kremową, prawie białą.
- miód akacjowy
dość popularny w naszym kraju, najdłużej pośród miodów pozostaje płynny i w tej formie ma barwę jasnożółtą (staje się prawie biały), po krystalizacji zmienia na białą - kremową.
Zalecany przy zaburzeniach trawienia, skurczach i stanach zapalnych żołądka i jelit, ma łagodne działanie antybiotyczne. Stosowany także podczas nadmiernego wydzielania soku żołądkowego, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, wspomaga pracę nerek, układu moczowego i prostaty, a także leczenie kamienicy nerkowej. Działa przeciwzapalnie, moczopędnie i rozkurczająco. Miód akacjowy wspiera organizm w stanach zmęczenia i wyczerpania, uspokaja.
- miód lipowy
ma barwę żółtozłotą, to jeden z najbardziej ulubionych i uchodzi za najbardziej wartościowy. Wzmacnia organizm, zwiększając odporność immunologiczną na zakażenia, działa wysoce antybiotycznie. Zalecany w przypadku przeziębienia, grypy, zapalenia płuc i oskrzeli, gorączki.
- miód gryczany
ma barwę ciemnosmolistą. Zapobiega procesom nowotworowym, zalecany przy reumatyzmie, ma działanie przeciwmiażdżycowe, poprawia kondycję naczyń krwionośnych, likwiduje wolne rodniki.
- miód wrzosowy
ma barwę bursztynowo-herbacianą, konsystencję galaretowatą. Wskazany jest w leczeniu układu oddechowego, ma pozytywny wpływ na trawienie, antybakteryjny, przeciwzapalny, pomaga w leczeniu nerek, działa moczopędnie, regeneruje florę bakteryjną, stymuluje układ immunologiczny, pomaga w leczeniu trądziku.
- miód spadziowy
ma barwę ciemną, lekko zielonkawą, daje się wyczuć mniej słodyczy aniżeli w pozostałych miodach. Zawiera najwięcej polifenoli, które zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu krwionośnego i nowotworów, posiada najwyższe właściwości antyoksydacyjne, działa także antybiotycznie.
- miód wielokwiatowy – tysiąca kwiatów
jak sama nazwa wskazuje w jego skład wchodzi nektar z wielu kwiatów (a także spadź).
Możemy wyróżnić:
- wielokwiatowy wiosenny
- wielokwiatowy letni
- wielokwiatowy leśny
- wielokwiatowy łąkowy
Rzadziej spotykamy następujące rodzaje miodów:
- wierzbowy,
- klonowy,
- faceliowy,
- kolendrowy,
- malinowy,
- jeżynowy,
- mniszkowy,
- tymiankowy,
- słonecznikowy.
Miód pszczeli może nosić nazwę odmiany danej rośliny, pod warunkiem, że pszczoły w przeważającym stopniu odwiedzały właśnie jej kwiaty.
Aby określić gatunek miodu, możemy poddać go badaniu – analizie pyłkowej, która polega na określeniu zawartości procentowej pyłku przewodniego danej rośliny.
Pszczoły potrafią wyprodukować tyle rodzajów miodu, ile jest rodzajów roślin, pod warunkiem, że nektarują i są w zdecydowanej większości na obszarze ich oblotu. W przypadku występowania bardzo zróżnicowanego pożytku, gdzie trudno wyodrębnić znaczącą przewagę, pozyskamy miód nazywany wielokwiatowym.
W pasiece hodowlanej POŻÓG Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Końskowoli pozyskiwany jest miód wielokwiatowy – tysiąca kwiatów. Charakteryzuje się wyjątkowym, niezmiennym od lat bukietem zapachu i smaku. Pozyskiwany raz w roku, zdobył uznanie dużego grona odbiorców, którzy uważają go za wyjątkowy.
Podsumowując, MIÓD to odżywcza bomba, wolna od zanieczyszczeń chemicznych (pszczoły są na to bardzo wrażliwe i zbierając taki nektar lub spadź, ginęłyby; zdarza się, że giną - osłabiając swoją rodzinę, poprzez niewłaściwe zabiegi chemiczne), która ma niewiarygodne moce, potwierdzone naukowo.
Daniel Rusek
