Możliwości i perspektywy uprawy soi w Polsce zwiększają się między innymi ze względu na postęp hodowlany prowadzący do powstania nowych odmian, które są przystosowane do uprawy w warunkach naszego kraju. Odmiany soi przydatne do uprawy w naszych warunkach klimatycznych powinny charakteryzować się: okresem wegetacji nieprzekraczającym 140 dni, dużą tolerancją na długość dnia, osadzeniem pierwszego strąka na wysokość minimum 10-14 cm nad szyjką korzeniową oraz małą podatnością na pękanie strąków.

W Polsce uprawia się odmiany soi, które nie są modyfikowane genetycznie. W Krajowym Rejestrze Odmian COBORU aktualnie zarejestrowanych jest dwanaście odmian soi. Oprócz odmian zarejestrowanych w obrocie nasiennym i w uprawie dostępne są także odmiany zarejestrowane we Wspólnotowym Katalogu Odmian (CCA).

W 2017 r. na polu doświadczalno-wdrożeniowym założono kolekcję siedmiu odmian soi. Powierzchnia poletek: 30 m². Siew roślin przeprowadzono siewnikiem zbożowym Poznaniak dnia 11.05.2017 r. Ochrona herbicydowa: Sencor Liquid 600 S 0,55 l/ha – 11.05.2017 r. Nawożenie: N – 24 kg/ha, P2O5 – 72 kg/ha, K2O – 72 kg/ha w formie polifoski 8 – 6.11.2016r.; N – 40 kg/ha w formie saletry amonowej – 24.03.2017 r.

Do niekorzystnych zjawisk, które wystąpiły w trakcie wegetacji można zaliczyć nawałnice, z występującymi lokalnie opadami gradu (III dekada lipca). Wskutek ulewnych deszczy u większości odmian odnotowano silne wyleganie roślin. Można było zaobserwować różną podatność odmian na wyleganie - najbardziej podatne okazały się Abelina i Petrina. Odmiany różniły się między sobą wczesnością i różnym tempem dojrzewania co przełożyło się na termin zbioru. Zbiór soi ze względu na  deszczową pogodę we wrześniu oraz różne tempo dojrzewania poszczególnych odmian przypadł na okres II i III dekady tego miesiąca. Odmiany średniowczesne: Sculptor, Abelina, Coraline, Lissabon, Amandine - zbiór 13.09, Odmiany późne i bardzo późne: Petrina, Malaga - zbiór 22.09. Wczesność odmian wpływała na poziom uzyskiwanych plonów. Średni plon z grupy odmian średniowczesnych - 40,2 dt/ha; Średni plon z grupy odmian późnych i bardzo późnych- 45,3 dt/ha. Średnie plony za 2017 (ogółem) - 41,7 dt/ha (lata 2010-2017 średnio - 34,1 dt/ha). Najwyższy plon nasion uzyskano z najpóźniejszej odmiany w kolekcji: Malaga-50,7 dt/ha . Natomiast najniższy plon uzyskano z najwcześniejszej odmiany w kolekcji: Sculptor - 37,3 dt/ha. Ponadto na soi we wczesnych fazach rozwojowych roślin pojawiły się oprzędziki, a w fazie kwitnienia przędziorki. Można było zaobserwować plamistości liści, które świadczyć mogły o występowaniu chorób grzybowych. Podczas zbioru zaobserwowano występowanie zgnilizny twardzikowej. Odmiany soi: Lissabon, Malaga, Amandine, Abelina - FIX FERTIG nasiona otoczkowane bakteriami brodawkowymi wraz z klejem, który pełni również funkcję środka konserwującego i chroniącego przed działaniem promieni słonecznych. Średni plon odmian otoczkowanych - 43,4 dt/ha (39,5 dt/ha pozostałe odmiany) - różnica w plonie 10 %.

 

Tab. 1 Plony soi z kolekcji odmian

Odmiana

Plon dt/ha

Coraline

40,7

Lissabon

38,3

Sculptor

37,3

Petrina

40,0

Malaga

50,7

Amandine

44,7

Abelina

40,0

Średnio

41,7

 Oprac. Edyta Baca