Operacja dofinansowana ze środków UE w ramach Schematu II Pomocy Technicznej
Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.
Operacja realizowana przez Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli
Instytucja Zarządzająca Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
W dniach 25-26 września 2025 roku, zorganizowaliśmy wyjazd studyjny do województwa warmińsko-mazurskiego do gospodarstw zajmujących się produkcją zwierzęcą. Uczestnikami byli rolnicy, przetwórcy żywności, doradcy rolniczy, mieszkańcy obszarów wiejskich z terenu województwa lubelskiego. Wyjazd był zrealizowany w ramach Planu Operacyjnego KSOW+ na 2025 rok.
Głównym celem wyjazdu było zapoznanie uczestników z alternatywnymi kierunkami produkcji zwierzęcej oraz praktykami mających pozytywny wpływ na środowisko i klimat. W trakcie wizyt w gospodarstwach prezentowane były innowacyjne i udoskonalone rozwiązania, zaadoptowane do warunków lokalnych. Odwiedzone gospodarstwa pokazały nam, że połączenie hodowli, przetwórstwa i sprzedaży bezpośredniej stwarza możliwość większej niezależności ekonomicznej. Alternatywne kierunki produkcji zwierzęcej pozwalają zwiększyć dochód gospodarstw również poprzez oferowanie produktów niszowych i premium.
Gospodarstwa, które odwiedziliśmy należały do Krajowej Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych będących ogólnopolską bazą mającą na celu wspieranie rozwoju rolnictwa poprzez dzielenie się wiedzą, doświadczeniem i najlepszymi praktykami.
Pierwszego dnia odwiedziliśmy certyfikowane gospodarstwo ekologiczne Kozia Farma Złotna u państwa Katarzyny i Grzegorza Łaski, którzy gospodarują na areale 62 ha pól, łąk i pastwisk, prowadzą chów kóz oraz przyzagrodową serowarnię, agroturystykę, oraz prowadzą sklep stacjonarny i internetowy. Kozy mają swobodny dostęp do pastwiska. Pan Grzegorz opowiedział wiele ciekawostek na temat pracy z kozami oraz ich ciekawego usposobienia co, szczególnie zainteresowało uczestników wyjazdu. Dowiedzieliśmy się jak wytwarzane są różnego rodzaje sery z mleka pozyskanego od kóz, oraz mieliśmy okazję spróbować różnych rodzajów sera wytwarzanych w gospodarstwie (bundz, sery twarde, typu gouda). Odwiedziliśmy również sklep zlokalizowany na terenie gospodarstwa w którym sprzedają swoje produkty.
Kolejnym punktem była wizyta w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Olsztynie. Pan dr Rodian Pawłowski - główny specjalista ds. produkcji zwierzęcej, chowu i hodowli trzody chlewnej opowiedział jak wygląda praca doradcza na terenie działania WM-ODR oraz pokazał jakie działania edukacyjne podejmują z gospodarstwami demonstracyjnymi.
Drugi dzień naszego wyjazdu rozpoczęliśmy od wizyty w ekologicznym gospodarstwie państwa Katarzyny i Daniela Malickich. Pan Daniel zajmuje się produkcją roślinną, a Pani Katarzyna zwierzęcą, dodatkowo od 2019 jest Prezesem Warmińsko-Mazurskiego Związku Hodowców Owiec i Kóz. Hodują owce razy kamienieckiej, matki są objęte programem ras zachowawczych. W okresie wiosennym stado liczy ponad 1 tysiąc sztuk. Produkcja jagniąt sprzedawana jest lokalnie. Aby poszerzyć zasięgi w sprzedaży, gospodarze zamierzają otworzyć również sklep internetowy. Pani Katarzyna opowiedziała nam jak wygląda chów owiec w jej gospodarstwie, oraz technologia przetwarzania mięsa. Szczególne zainteresowanie było tematem produkcji i przetwarzania mięsa jagnięcego i baraniego na zasadach MOL i RHD, oraz organizacją sprzedaży mięsa surowego i wytwarzanymi produktami. Rolnicy są aktywni również pod względem działalności edukacyjnej, współpracują z ODR, ze szkołami i uczelniami, biorą udział w projektach badawczo rozwojowych. Gospodarstwo to jest świetnym przykładem jak połączyć tradycyjny chów owiec z nowoczesnym przetwórstwem i lokalnym marketingiem, oraz jak rozwijać produkcję mięsa w sposób opłacalny, ekologiczny i atrakcyjny dla konsumenta. Mieliśmy okazję również spróbować wyrobów z jagnięciny i baraniny.
Ostatnim punktem naszego wyjazdu było gospodarstwo państwa Hanny i Krzysztofa Golmanowskich zajmujących się głównie chowem bydła mięsnego rasy Hereford. Są przykładem gospodarstwa, które rozwinęło się z bardzo małej hodowli 2 sztuk, do stada liczącego kilkadziesiąt sztuk, odważnie inwestują w infrastrukturę inwentarską. Wybór rasy Hereford był podyktowany łatwymi wcieleniami przy niedużej masie urodzeniowej cieląt i małymi wymaganiami żywieniowymi. Pan Krzysztof chętnie dzielił się z nami swoimi pomysłami jak usprawnić niektóre rozwiązania podczas pracy w rolnictwie. Rolnicy prowadzą również sprzedaż wołowiny wysokiej jakości ze swojego gospodarstwa w ramach RHD, którą klienci mogą odebrać osobiście lub zamówić dowóz.
Wyjazd studyjny był wartościowym doświadczeniem, pozwolił uczestnikom nie tylko zobaczyć praktyczne aspekty produkcji zwierzęcej, ekologicznej, ale również posmakować wyjątkowych wyrobów i doświadczyć atmosfery gospodarstw opartych na pasji i szacunku do zwierząt. Było dużo rozmów o sposobach hodowli, przetwórstwie, sprzedaży produktów lokalnych, dyskusje o problemach i wyzwaniach dzięki czemu otrzymaliśmy wiedzę, której nie znajdziemy w książce czy internecie.
Tego typu wyjazdy są ukierunkowane na praktyczne zdobywanie wiedzy, który jest również najlepszym sposobem na podnoszenie nawiązywanie współpracy i wymianę wiedzy.
Olga Noworolnik
