W III dekadzie lutego pobrano monolity glebowe z plantacji ozimin na terenie poszczególnych powiatów woj. lubelskiego. W trakcie pobierania monolitów gleba była niezamarznięta, bez pokrywy śnieżnej. Monolity zostały poddane ocenie w I dekadzie marca. Łącznie pobrano 161 prób dla zbóż ozimych i 51 dla rzepaku ozimego.
Tab. 1 Wyniki oceny monolitów przedstawiono w tabeli :
|
Wyszczególnienie |
pszenica |
żyto |
jęczmień |
pszenżyto |
rzepak |
|
|
Powierzchnia pól w ha |
87 |
25 |
19 |
29 |
79 |
|
|
Łączna powierzchnia prób w cm2 |
64800 |
29700 |
20700 |
29700 |
87680 |
|
|
Ilość pobranych prób |
72 |
33 |
23 |
33 |
51 |
|
|
Stan badanych roślin |
liczba roślin żywych |
1843 |
818 |
523 |
946 |
336 |
|
liczba roślin kiełkujących |
23 |
3 |
5 |
8 |
1 |
|
|
liczba roślin lub nasion wątpliwych |
95 |
33 |
19 |
35 |
31 |
|
|
liczba roślin lub nasion martwych |
41 |
9 |
19 |
12 |
18 |
|
|
ogółem |
2002 |
863 |
566 |
1001 |
386 |
|
Tab.2 Porównanie przezimowania roślin w latach 2022/2023-2023/2024.
|
Gatunek |
% roślin żywych w stosunku do ogólnej liczby roślin |
Liczba roślin żywych na m2 |
||
|
2022/2023 |
2023/2024 |
2022/2023 |
2023/2024 |
|
|
pszenica |
91,85 |
92,06 |
252,65 |
284,41 |
|
żyto |
93,71 |
94,79 |
244,97 |
275,42 |
|
jęczmień |
92,77 |
92,40 |
231,25 |
252,66 |
|
pszenżyto |
94,56 |
94,51 |
225,18 |
318,52 |
|
rzepak |
88,38 |
87,05 |
43,79 |
38,32 |
Pszenica : stan podobny , Żyto : stan podobny, Jęczmień : stan podobny,
Pszenżyto : stan podobny, Rzepak : stan podobny/gorszy
Przebieg warunków pogodowych:
W okresie siewów rzepaku warunki pogodowe na ogół dobre. Lokalnie przeszkadzały przelotne opady deszczu co czasami skutkowało opóźnieniami i siewem rzepaku dopiero w pierwszych dniach września. Siew zbóż ozimych przebiegał już w innych warunkach pogodowych. Na przełomie września i października 2023 w niektórych rejonach województwa, dość duży niedobór opadów. Na glebach słabszych skutkowało to opóźnionymi i nierównymi wschodami. Na plantacjach sianych wcześniej niedobory wody w tym czasie objawiały się żółknięciem roślin. Znaczące opady pojawiły się dopiero od 2 dekady października co poprawiło sytuacje na plantacjach. Dodatkowo wysokie temperatury (przekroczone średnie z wielolecia o kilka stopni C) w tym czasie skutkowały intensywnym rozwojem ozimin. Niektóre plantacje rzepaku i jęczmienia (szczególnie siane we wcześniejszych terminach agrotechnicznych) znacznie „wybujały”. Rzepaki wydłużały łodygę często pow. 5 cm. W przypadku jęczmienia ozimego prowadziło do „przekrzewienia” i zbyt dużego zagęszczenia plantacji. W tym czasie pojawiły się też mszyce na plantacjach oraz choroby grzybowe na jęczmieniu np. mączniak.
Załamanie pogody nastąpiło w połowie listopada. Temperatury zaczęły spadać poniżej 0 oC. Rośliny w tym czasie dobrze się hartowały. W pierwszej połowie grudnia przyszła zima z obfitymi opadami śniegu i niskimi temperaturami. Od połowy grudnia odwilż i ponowne rozhartowanie roślin z wznowieniem wegetacji. Temperatury nawet przekraczały 10 oC. Na początku drugiej dekady stycznia powrót niskich temperatur. Część województwa bez okrywy śnieżnej a temperatury miejscami spadały do: -20 przy gruncie (2 doby). Lokalnie miało to wpływ na gorsze przezimowanie mocno zagęszczonych i bardziej wrażliwych odmian jęczmienia lub wybujałych rzepaków. Od tego czasu warunki stabilne. Bardzo ciepły luty spowodował intensywny rozwój roślin ozimych i obecnie przyspieszenie wegetacji tych gatunków wynosi od 2 do 3 tygodni w porównaniu z latami ubiegłymi. Dodatkowo w całym okresie zimowym duża ilość opadów z jednej strony spowodowała uzupełnienie wody w glebie, ale też lokalnie prowadziła do podtopień i zalań plantacji. Na takich polach rolnicy mają też duże problemy z terminowym zasileniem ozimin pierwszymi dawkami azotu.
Oprac. Krzysztof Kurus
