Ustawą z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadzono tzw. pakiet Slim VAT zawierający rozwiązania w zakresie uproszczenia rozliczeń przez podatników podatku VAT. Wprowadzone zmiany także doprecyzowały i uzupełniły niektóre konstrukcje prawne w podatku VAT. Nowe zasady obowiązują podatników od 1 stycznia 2021 roku.
Wydłużony termin do odliczenia VAT dla podatników rozliczających się miesięcznie.
Podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabywane przez niego towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Prawo do odliczenia powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy po stronie sprzedawcy. Także nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w pierwszym okresie rozliczeniowym, w którym przysługiwało mu to prawo, może tego dokonać w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych.
Obecnie od 1 stycznia 2021 r. podatnicy rozliczający się miesięcznie mają wydłużony termin do odliczenia VAT naliczonego na bieżąco łącznie do czterech okresów rozliczeniowych. W przypadku podatników rozliczających się kwartalnie rozwiązanie pozostało bez zmian, co oznacza, że mogą oni odliczyć VAT naliczony w okresie rozliczeniowym, w którym nabywają to prawo lub w dwóch następnych okresach rozliczeniowych.
Uproszczone zasady rozliczania faktur korygujących
Faktura korygująca wystawiona jest wówczas, gdy po wystawieniu faktury udzielono obniżki ceny w formie rabatu, nabywca dokonał zwrotu towarów, podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Faktura korygująca może powodować zmniejszenie lub zwiększenie podatku wykazanego w pierwotnej fakturze.
Znowelizowany artykuł 29 ustawy o VAT pozwala podatnikowi na dokonanie obniżenia podstawy opodatkowania i VAT należnego już za okres rozliczeniowy, w którym wystawiono fakturę korygującą, pod warunkiem, że z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej. Uzgodnione warunki zostały spełnione, a faktura jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w danym okresie rozliczeniowym podatnik nie posiada ww. dokumentacji, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.
Od 1 stycznia 2020 r. zniesiony został formalny warunek uzyskania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towarów lub usługobiorcę.
Nabywca towaru, w przypadku otrzymania od kontrahenta faktury korygującej in minus obowiązany jest do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów określone w fakturze korygującej zostały uzgodnione z dostawcą towarów, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały spełnione.
Ustawodawca wprowadził także przepisy wskazujące sposób rozliczenia faktur korygujących in plus. W przypadku gdy podstawa opodatkowania ulegnie zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania.
W zakresie terminów i zasad rozliczania faktur korygujących ustawodawca pozwolił podatnikom stosować przepisy obowiązujące do końca 2020 r. w odniesieniu do faktur korygujących wystawionych w 2021 r. Wybór stosowania tych rozwiązań musi być uzgodniony na piśmie pomiędzy dostawcą towarów a ich nabywcą przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w 2021 r. Przy czym przedsiębiorcy, którzy w 2021 r. chcą stosować dotychczasowe zasady, bazujące na obowiązku posiadania przez wystawcę faktury potwierdzenia otrzymania przez nabywcę faktury korygującej, mają taką możliwość tylko do końca 2021 r.
W trakcie 2021 r. przedsiębiorcy mogą zrezygnować z wybranych zasad rozliczania faktur korygujących, jednak nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dokonali takiego wyboru. Rezygnacja z wybranych zasad wymaga również pisemnego uzgodnienia zmiany sposobu rozliczeń z kontrahentem.
Zwiększenie limitu na nieewidencjonowane prezenty o małej wartości
Na gruncie ustawy o VAT opodatkowaniu podlega dostawa towarów o charakterze odpłatnym. Opodatkowaniu VAT nie podlega przekazywanie prezentów o małej wartości, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
W myśl ustawy o VAT przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł (bez podatku), jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł. Ustawodawca wprowadził zwiększenie limitu odnoszącego się do jednorazowych prezentów o małej wartości z 10 zł (w 2020 r.) do 20 zł.
Zmiany w zakresie Wiążącej Informacji Stawkowej
Zmiany polegają na wprowadzeniu ograniczenia ochrony WIS, gdy zostanie ona wykorzystana w transakcjach stanowiących nadużycie prawa. Przewidziano możliwości jej niewydawania, gdy zakres wniosku o wydanie WIS jest przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.
Ponadto okres ważności WIS wynosi 5 lat od dnia ich wydania.
Doprecyzowanie przepisów dotyczących MPP
Podatnik ma obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności przy regulowaniu należności z faktury, której wartość sprzedaży brutto przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty. Przy czym transakcja dotyczy wyłącznie towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
Zmiany w ustawie o VAT w zakresie mechanizmu podzielonej płatności dotyczą doprecyzowania, że chodzi o faktury, w których kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej. Dodatkowo wskazane zostały zasady, jakie są stosowane w celu ustalenia czy wartość brutto faktury przekracza limit 15 000 zł, jeżeli kwoty na fakturze wyrażone są w walucie obcej. Ustawodawca w przepisach dotyczących MPP wskazuje, że do przeliczenia kwot wyrażonych w walucie obcej na złote stosuje się zasady wykorzystywane dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania - zgodnie z art. 31a ustawy o VAT.
Krystyna Laskowska